Samenvatting van de lezingen op het congres DB update, Rotterdam 29 maart 2012 in een aantal belangrijke trends:
- inrichting van samenleving en informatiesystemen op basis van eenrichtingsverkeer voldoet niet meer (top down)
- interactie, netwerken, participatie zullen de trend zijn; gebruikers willen zelf bepalen hoe ze aan iets deelnemen: dus geen hierarchische controle meer
- de inrichting van informatiesystemen wordt steeds meer gericht op de behoeften van mensen, de techniek verdwijnt naar de achtergrond (zie smartphones en tabletten)
- de nieuwe ontwikkelingen in de informatiesector hebben enorme economische effecten, in de zin van kansen op winst en verlies voor bedrijven, sectoren, landen (informatie is de nieuwe olie)
- ze hebben ook effecten op de levenswijze van mensen: ons sociaal en individueel gedrag verandert sterk door moderne informatiesystemen; het gebruik van internet en mobiele telefoon voor sociale contacten en informatie vergaring is daar een voorbeeld
- de optimisten zien een toekomst waarin bedrijven en staten door massale consumentenactie via sociale informatienetwerken (bij)gestuurd worden
- de sceptici en critici zien echter een samenleving waarin verslaving en onderwerping van individuen aan de doelen van bedrijven dreigen; de opheffing van de privacy is dichtbij en misbruik van informatie door bedrijven en staten is een groot gevaar
Een gebrek was dat de sprekers op het congres over deze zaken niet met elkaar in debat gingen. Mij lijkt dat de optimisten en de pessimisten een punt hebben. De wereld zit ingewikkeld in elkaar. Hegel zag het ooit als these en antithese: er zijn altijd strijdende tendensen. Macht is nooit eenzijdig verdeeld.
De vraag is dan hoe de machtsbalans er uit ziet. In de jaren ’80 was er een soortgelijke opwinding als nu. Toen werden sociale bewegingen als de nieuwe drijfkracht van de maatschappij gezien. Die bewegingen bleken niet bestendig. Ook nu kunnen we ons afvragen hoe gericht en structureel de macht van de sociale media gebruikers – ik noem het maar even kort zo- is. Die discussie is natuurlijk al opgelaaid aan de hand van de “Arabische Lente”. Daar blijkt dat sociale media een mobiliserende macht hebben, maar dat die macht niet makkelijk structureel gewaarborgd kan worden. In het Westen is het gebruik van internet en sociale media natuurlijk veel groter dan in de de Arabische landen. Bedrijven en de staat hebben vaak duidelijke doelen, structuren en leiding die hen in ieder geval een voorsprong geven op de spontane organisatie van de sociale mediagebruikers. Die hebben daarentegen het voordeel van de onverwachte actie.
Ik kan hier wel wat meer regels aan wijden, maar dat gaat een beetje buiten het karakter van deze post.
Amsterdam stories 